Aan mijn collega’s en mij wordt vaak de vraag gesteld of al duidelijk is wat dé oorzaak van stotteren is. Ideeën als ‘niet goed ademhalen’ of ‘een niet goed werkend middenrif’ passeren van tijd tot tijd de revue in onze praktijk als we horen van onze cliënten wat hun eigen ideeën zijn (of die van hun omgeving) over de oorzaak van stotteren. Veel is -jammer genoeg- nog niet bekend over de oorzaak van stotteren. Wel weten we vanuit wetenschappelijk onderzoek steeds meer op weg naar de oorzaak van stotteren, bijvoorbeeld over genetica en de relatie met stotteren. Deze blog gaat in op stotteren en de rol van genetica.
Rol van genetica bij stotteren
Hoewel genetica in eerste instantie een belangrijke rol lijkt te spelen bij het ontstaan van stotteren, zijn er ook andere factoren zoals omgevingsinvloeden, neurologische ontwikkeling en psychosociale aspecten die een rol kunnen spelen bij het ontstaan en de ernst van stotteren. De aanleg om te stotteren is er en bepaalde factoren zorgen ervoor dat deze aanleg wordt uitgelokt. Genetica kan een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van stotteren en ons meer informatie geven over het ontstaan, misschien in de toekomst zelfs voordat het stotteren zich heeft laten zien. Het is nu, echter, nog een uitdaging om al deze verschillende factoren te ontrafelen en hun individuele bijdrage aan stotteren te bepalen.
Factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan en de ernst van stotteren:
- Omgevingsinvloeden: zoals de opvoeding en de sociale omgeving.
- Neurologische ontwikkeling: de groei en ontwikkeling van de hersenen.
- Psychosociale aspecten: zoals zelfvertrouwen, stress en angst.
Wat zegt wetenschappelijk onderzoek?
Verschillende studies hebben aangetoond dat stotteren in sommige families vaker voorkomt, bijvoorbeeld in een Pakistaanse familie, wonend in een vrijwel afgesloten dal met eeuwenlange huwelijken tussen nichten en neven, kwam stotteren veel voor. Ook studiesnaar tweelingen hebben aangetoond dat de kans op stotteren groter is bij eeneiige tweelingen dan bij twee-eiige tweelingen. Dit wijst erop dat genetica een rol kán spelen bij het ontstaan van stotteren.
Al in een studie in 1993, uitgevoerd door onderzoekers Yairi en Ambrose van de University of Illinois, werden bijvoorbeeld genetische verbanden gevonden tussen stotterende familieleden. In een andere studie werden genen geïdentificeerd die in verband werden gebracht met stotteren bij kinderen.
"genetische verbanden gevonden tussen stotterende familieleden"
Het is ook belangrijk om te weten dat niet bij alle mensen die stotteren het stotteren op basis van erfelijkheid voorkomt. In de praktijk komt het voor dat niemand anders in de familie stottert of heeft gestotterd en een jong kind wèl begint met stotteren. Ook bestaan er gevallen waarin beide ouders stotteren en hun kinderen niet. Dit betekent dat stotteren niet per se wordt veroorzaakt door een enkel gen of een set van genen die simpelweg van ouder op kind worden doorgegeven. Dit maakt de oorzaak van stotteren achterhalen dus best complex.
Meer weten over het stotteren zelf? Bezoek dan onze allereerste blogpost: Het fenomeen 'stotteren': een introductie.
Nog geen specifiek ‘stotter-gen’
Opmerkelijk is het dat de genetische factoren die bijdragen aan stotteren complex zijn en dat er geen specifiek ‘stotter-gen’ is geïdentificeerd; ‘specifiek’ in de zin dat een gen zelf verantwoordelijk is voor stotteren en geen verdere andere functie heeft. In plaats daarvan zijn er waarschijnlijk meerdere genen betrokken bij het ontstaan van stotteren. Zoals eerder gezegd kunnen hier bovenop omgevingsfactoren, zoals stress of angst, van invloed zijn op de manier waarop deze genen tot uiting komen.
Vooruitblik
Hoewel er geen specifieke genetische test is voor stotteren kan kennis van de genetische factoren (die bijdragen aan stotteren) helpen bij het ontwikkelen van bijvoorbeeld medicijnen om de werking van deze genen te veranderen. Daarnaast kan het vaststellen van het genetische aspect van de oorzaak van stotteren (door grote datasets van stotterende individuen te analyseren) bijdragen aan een beter begrip van het fenomeen ‘stotteren’, (meer) maatschappelijke acceptatie en kunnen nieuwe behandelmogelijkheden worden ontwikkeld.
"(meer) maatschappelijke acceptatie"
Stotteren blijft complex
In conclusie kan worden gesteld dat genetica een belangrijke rol kán spelen bij het ontstaan van stotteren. Stotteren wordt niet veroorzaakt door een enkel gen, waarschijnlijk zijn er meerdere genen betrokken bij het ontstaan. Stotteren is complex en daarmee is het genetische profiel van stotteren ook complex. Met grote interesse volgen wij deze ontwikkelingen op het vlak van stotteren en genetica op de voet.
Stottercentrum Rotterdam is er voor jou
Wil je nog meer weten over stotteren of zoek je ondersteuning om beter met stotteren om te gaan? Stottercentrum Rotterdam is er om je te helpen. Neem contact met ons op via de contactpagina of bel naar 010-2096196 tijdens het spreekuur van 12.00-13.00 uur (maandag tot en met vrijdag). We horen je graag!
